Novocento revisited

We gaan gezellig met zijn drieën ontbijten aan het Lago di Trasimeno want Michele en Co, de fantastische pasticceria waar we vorige keer zulke heerlijke gebakjes en mignon hebben gegeten, is dicht. Dit keer wordt het dus gewoon een cappuccino en een cornetto. Maar wel met een heel mooi uitzicht op het meer.

Tijdens het ontbijt legt Sylvia haar ons concept voor de presentatie voor die ze in december voor de Societa Dante Alighieri, comitato Rotterdam gaat houden. Het onderwerp van de presentatie is Montepulciano, de Vino Nobile en het wijnhuis Gattavecchi. Ze heeft leuke filmpjes gemaakt van de wijnvatenraces en interviews gehouden met de jongemannen die aan het oefenen zijn voor de race. De presentatie hinkt nog wat op te veel verschillende gedachten maar met hier en daar nog wat aanpassen wordt het zeker een hele leuke bijeenkomst. 

Gisteren heeft Luca al een voorstel gedaan voor aanpassing van de titel, niet Vino Nobile, una storia maar una Storia Nobile. Dat is inderdaad een sterkere titel omdat het ook op twee manieren uitgelegd kan worden, een verhaal over de Vino Nobile maar ook gewoon een mooi verhaal.

We adviseren haar om het allemaal wat persoonlijker te maken en haar eigen levensverhaal en ervaringen in de wijnsector tot het centrale thema te maken van de lezing, dat is dan als het ware de wijnstok waar alle andere informatie aan opgehangen wordt en die als rode draad door de vertelling heen loop. Dus niet beginnen met toeristen brochure informatie over Montepulciano maar de achtergrond informatie over de geschiedenis, architectuur en archeologie gebruiken als illustratie bij het verhaal over hoe zij zelf in deze streek verzeild is geraakt en hoe het zo is gekomen dat ze specifiek dit wijnhuis wil promoten. Het verhaal over hoe Montepulciano zo’n belangrijke wijnstad is geworden, de geschiedenis van het wijnhuis en de familie Gattavecchi past er dan naadloos in.

Hier en daar nog wat interactie met het publiek inbouwen en vooral zorgen dat de aanwezigen steeds meer het water in de mond loopt bij de gedachte aan die lekkere wijn zodat ze bijna niet meer kunnen wachten tot de proeverij begint.
Het verhaal is er al maar net als de wijngaard van Luca gisteren moet de vertelling nog wat opgebonden en langs de draad geleid worden. We zijn er van overtuigd dat het echt una storia Nobile wordt.

In Bocca al lupo Sylvia.

Na onze tweede cappuccino rijden we nog even met Sylvia langs de supermarkt want water halen is echt een probleem als je een maand geen auto mag rijden. We leveren haar met bijna 50 liter water weer in de borgo af en dan vertrekken we richting het nabijgelegen Cortona.

Cortona is vooral bekend geworden door het boek “Under the Tuscan Sun” van Francis Mayes. Voertaal in het plaatsje lijkt dan ook eerder Amerikaans dan Italiaans maar de schrijfster werd niet voor niets tijdens een bustochtje verliefd op het plaatsje en op de villa Bramasole, want het is gewoon een hele leuke plaats. Op de hoofdstraat na, die wonderbaarlijk vlak is, lopen alle straten in deze stad stijl naar boven dan wel beneden. Door de bekendheid die het door de twee boeken die Mayes hier schreef heeft verworden is het een gezellige drukte in het stadje. Ook zonder dat je de boeken hebt gelezen is Cortona overigens ook zeker de moeite van het bezoeken waard. Het heeft veel mooie kerken en palazzi en heel veel gezellige restaurantjes.

Als we net de hoofdstraat zijn binnengelopen zien we voor het Palazzo Ferretti (“zou het familie zijn van…) een schildersezel staan met een affiche voor een fototentoonstelling “Un tesoro ritrovato”. Nou en een juweeltje is het inderdaad. Tijdens de renovatie van de Cisterciënzer abdij van de heilige drie-eenheid dat later als opslagplaats diende kwam een kist naarboven met daarin een grote hoeveelheid negatieven uit het begin van de 20^e eeuw.

De negatieven van de foto’s die gemaakt zijn door Don Amedeo Galaurchi zijn met heel veel geduld en liefde gerestaureerd door de lokale Fotoclub Etruria omdat ze onder het stof zaten dat zich in de afgelopen eeuw had verzameld.

Don Amedeo was de priester van San Caterina een kleine, zeer arme parochie in het platteland rond Cortona gelegen in Montalla, Farneta.

De tentoonstelling bevat een selectie uit de vele honderden foto’s die de priester van de parochianen maakte en geeft een werkelijk prachtig beeld van de leefomstandigheden en de sociale verhoudingen in het dorp. We zien de dorpsbewoners, die waarschijnlijk voor het eerst en het laatst gefotografeerd worden, vanzelfsprekend in hun mooiste kleding alhoewel dit in een aantal gevallen toch niet meer dan vodden waren. Hoewel de onderwerpen op de foto op hun paasbest gekleed zijn kun je toch zien dat sommigen nog ongewassen handen en voeten hebben en zo van het land zijn geplukt. Soms zien we hele families die zijn afgebeeld, andere keren weer 2 zussen of een aantal broers.

Een foto met een aantal broers met petten doet ons verdacht veel aan de Netflix serie “Peaky blinders” denken.

Een enkele familie in het dorp hoort duidelijk tot de meer gegoede burgerij en ook de middenstanders haal je er zo uit. Een mooi contrast met de arbeiders met vuile handen en voeten vormt de foto van een aantal jongedames dat speciaal voor de foto hun mooie handschoentjes heeft aangetrokken.

Naast di individuele en groepsportretten waarop de gefotografeerden vooral voor hun woning of voor een wit laken worden geportretteerd zijn er ook enkele foto’s die de dagelijkse werkzaamheden en activiteiten in het dorp weergeven.

Al met al is de tentoonstelling een soort tijdscapsule die zorgvuldig bewaard gebleven is en die een prachtig overzicht geeft van het leven in deze streek van Toscane rond 195-1925.

De tentoonstelling is nog dagelijks van 10:00-20:00 te zien to 15 juli 2018 in het Palazzo Ferretti en is gratis toegankelijk.

Nog onder de indruk van de foto’s zien we in een smal steegje dat vrij stijl nar beneden loopt 2 kleine ronde, mooi gedekte, tafeltjes voor de lunch. Eén is er bezet maar het andere lijkt er speciaal voor ons neergezet te zijn. Een blik op de kaart doet vermoeden dat dit een heel goed restaurant is en we claimen dus direct het laatst overgebleven tafeltje.
 De lunch is inderdaad uitstekend en hoewel we als antipasto voor een redelijk traditionele schaal “antipasti Toscano” gaan worden de kazen begeleid door een heerlijk soort jam met een licht pepertje. De pasta’s die er op volgen (ravioli met kleine tomaatjes en basilicum voor mij en een variant met paddenstoel en anatra = eend voor Paul) zijn goddelijk en ook de wijn die we er per glas bijbestellen laten we ons prima smaken. 



Ondertussen worden we constant gefotografeerd wan de tafeltjes zijn inderdaad heel fotogeniek opgesteld in het steegje en zien er erg gezellig uit met een schemerlamp erop. De ober vertelt dat het ’s avonds nog sfeervoller is. Dat geloven we onmiddellijk, maar wij zijn toch meer van de lunch en vanavond gaan we weer terug naar Montecchio. 

 

Voor het hoofdgerecht delen we een bord met Tagliata, mooi gesneden plakjes biefstuk, per slot van rekening is dit meer Terra gebied en laten we de beperkte viskeuze links liggen.

De Cannolo Sformato die we als nagerecht bestellen is heerlijk en bestaat zoals de naam al deed vermoeden uit een heerlijke variant op de Cannolo Siciliana (bladerdeeg buisje gevuld met gezoete ricotta waardoor allerlei gekonfijte vruchtjes gemengd zijn) die in zijn (of is het haar) onderdelen uiteen is geplukt. Zalig, maar machtig, dus het is goed dat we er één delen.

Cannolo sformato

Nog een beetje rozig van lunch doen we ons best om de steile straten van Cortona te verkennen. Het Museo Diocesano bevat nog een aantal interessante middeleeuwse kunstwerken maar we herinneren ons dat we die ruim 15 jaar geleden al eens hebben gezien en het is eigenlijk te mooi om weer binnen te lopen en een tentoonstelling te gaan bekijken. De Engel met het oranje haar die Maria aankondigt dat ze een kind zal krijgen op het schilderij van Fra Angelico die zo grafisch wordt beschreven in “a house in Tuscany” door Frances Mayes slaan we dit keer dus maar over, hoewel ik persoonlijk wel een enorme liefhebber ben van de werken van Fra Angelico. Daarvoor in de plaats gaan we op zoek naar de via Janelli waar zich nog enkele middeleeuwse huizen bevinden die tot de oudste van Italië behoren. De overhangende verdiepingen worden ondersteund door zware balken. Helaas zijn ze in een van de huizen aan het verbouwen waardoor er een bijzonder lelijke, weinig fotogenieke, “furgone” (vrachtwagen) voor de huizen staat. Ik doe mijn best om een invalshoek te vinden waardoor dit gedrocht zo min mogelijk op de foto komt maar dat is lastig in het hele smalle straatje.

 

Oudste huizen van Cortona in de Via Janelli

Met ondertussen ieder een paar nieuwe schoenen in de rugzak want in de hoofdstraat stuitten we op Paul zijn favoriete schoenenwinkel “Pratesi” slenteren we de rest van de middag door de smalle straten van Cortona en werpen hier en daar een blik in een kerk waarbij we ook nog een bezoek brengen aan het graf van Luca Signorelli, de beroemde schilder die in Cortona werd geboren in 1441.

Het Fortezza Medicea slaan we maar even over want we hebben voorlopig wel even genoeg door de stijle straten geklauterd en bovendien is dit zeker niet het eerste en ook niet het mooiste Medici fort dat we hier in Toscane tegen komen. De Tanella (Tombe) di Pitagora, geheel foutief genaamd want het betreft hier geen Grieks graf maar een Etruskische begraafplaats, hebben we vorige keer al gezien en ook hier geldt: één keer is voldoende want na onze uitgebreide, interessante kennismaking met de Etrusken hebben we vandaag geen behoefte aan een slecht verlichte, naar pis stinkende vochtige grafkamer.

Dus drinken we op een gezellig plein nog een drankje en dan is het echt tijd voor de terugweg naar Montecchio. Dit keer controleren we de voorgestelde route van de TomTom aan de hand van Google maps zodat we wel binnendoor terugrijden en niet in de eindeloze files terecht komen die er volgens de kranten steeds staan op de Fi-Pi-Li (de strada grande communicazione Firenze – Pisa – Livorno) zoals het GPS systeem van de auto van mijn vader elke keer zo netjes helemaal volledig uitspreekt.

Tijd voor een rustdag of twee.