Cantina Gattavecchi

Oef, dat is ff wennen, weer eens vroeg op want we gaan vandaag op pad. Eerst naar Castiglione del Lago (als in Lago di Trasimeno) waar we onze vriendin Sylvia gaan oppikken.

Sylvia zit door een onfortuinlijke ontmoeting met de Carabinieri tijdelijk even zonder rijbewijs. Niet dat ze nou iets anders heeft gedaan dan wat ook elke andere Italiaanse automobilist doet, namelijk een langzaam rijdende auto inhalen bij een doorgetrokken streep, maar helaas was het eind van de maand en zaten de mannen met rode strepen op hun broek van de carabinieri nog niet aan hun quotum. "Dieci punti Signora, un mese senza patente". Dat is mooi balen, zeker als je in Castiglione del lago woont want dan zit je eigenlijk letterlijk een maand opgesloten in een vesting. Gelukkig heeft Sylvia hardlopen als hobby, dus kan er deze maand flink worden geoefend voor de Marathon in New York.

Het is nog een flink eind dus we gaan vroeg op pad. Helaas is onze TomTom de laatste tijd flink van het pad af, wat ongetwijfeld te wijten is aan het feit dat het ding al jaren niet geüpdatet is, en stuurt ons via een flinke omweg om er vervolgens helemaal de brui aan te geven als ze tot de conclusie komt dat we de tolweg niet wilden. Zoek het lekker zelf uit. Gelukkig hebben we nog altijd Google maps en die helpt ons weer op weg maar we gaan er wel wat langer over doen dan gepland. 

Afijn, afspraken in Italië hebben sowieso altijd gewoon een richttijd, 11 uur betekent hier niet zelden het kan ook half 12 of 12 uur worden, maar eerder is zeer onwaarschijnlijk. Ik app Sylvia even dat het wat later wordt want ondertussen spotten we een Autogrill en daar hebben ze doorgaans prima cappuccino en cornetti's. Zo ook bij deze.

Iets over half 12 arriveren we onderaan de trap die toegang geeft tot het oude, ommuurde deel van de Borgo. Een paar minuten later schrijdt onze vriendin een schitterend zwart jurkje de trap af. Tsja, we gaan dan natuurlijk ook lunchen met Luca Gattavecchi, een belangrijke wijnproducent uit Montepulciano. Ik kijk even vertwijfeld naar mijn beige-wit gestreepte linnen jurkje met gestreepte legging... Afijn, kan best, bovendien, wel een echte Joline Jolink ;-).

De korte broek met een soort bloemetjes van Paul is wel een soort twijfelgeval afijn, later blijkt dat Luca gelukkig ook niet formeel gekleed is.

Sylvia loodst ons via allerlei binnendoor weggetjes richting het hoofdkantoor van Poggio alla Sala, onderdeel van het Gattavecchi concern waar ook de wijn wordt geproduceerd en waar, zo blijkt later, de familie ook woont. Hierbij respecteren we voorlopig maar angstvallig de doorgetrokken strepen. 

Luca is er nog niet, richttijden, weet je nog.... dus laat Sylvia ons ondertussen een deel van het bedrijf zien. We gaan eerst naar de bottelarij waar de etiketten op de flessen gaan en een grote machine de kartonnen dozen uitvouwt en de flessen er inlegt. Ca 5 dozen per keer worden op deze manier gevuld. Even verderop staan mega pallets met dozen wijn en grote plastic containers met nog te labelen flessen. Allen gemerkt met herkomst (soort wijn) en waar de wijn naartoe gaat.

de wijn wordt gebotteld en gelabeled

Een medewerker is de wijn van het klaren. Dat gaat met grote slangen in een soort enorme teil. De verkeerde enzymen en de toegevoegde middelen worden er zo uitgehaald. Normaal gaat dat proces gewoon door de tijd en zakt alles in twee jaar zo'n beetje naar de bodem maar voor de jongere wijn moet de natuur een handje geholpen worden. Wij stappen ondertussen met onze schoenen door de wijn resten op de grond, de hele cantina ruikt naar wijn, je zou van de lucht al lichtelijk beneveld raken.

de wijn wordt geklaard

Ondertussen is Luca gearriveerd en hij toont ons de ruimte waar de wijn in enorme vaten van Frans eikenhout ligt te rijpen. Vino Nobile in wording, want Vino Nobile word je natuurlijk niet zo maar en zeker geen Riserva.

We besluiten om met 1 auto (die van Luca) naar Montepulciano te vertrekken en dat is maar goed ook want onderweg gaan we nog even door de wijnvelden om te zien waar de diverse soorten druiven groeien en ik kan je verzekeren, dat had onze afgeroste, gehuurde Toyota Aygo met gammele koppeling niet gered.

Onderweg komen we wat arbeiders van Gattavecchi / Poggio alla Sala tegen en Luca informeert wanneer de laatste wijngaarden gereed gemaakt zullen zijn. De toppen van de wijnranken moeten op sommige percelen namelijk nog ingekort en opgebonden worden. Het moet er natuurlijk wel allemaal netjes uitzien, zo is het geen gezicht. 

Poggio alla Sala Resort in betere tijden

We stappen uit om foto's te maken van het Poggio alla Sala Resort en Luca legt ons uit dat de grond waarop de druiven groeien heel los van structuur moet zijn, kalkachtig met behoorlijk wat kiezels. De Sangiovese heeft namelijk veel zuurstof nodig.

Het resort  was ooit een luxe hotel maar staat al 3 jaar leeg en is onlangs in de openbare verkoop gegaan. De "Asta" begon op 10 miljoen, maar ondertussen is de prijs gezakt naar ongeveer 4,5 miljoen, een maal, ander maal..... Iemand belangstelling?

Lucca legt uit waarom de grond zo geschikt is voor de Nobile

Tussen de druiven met het vervallen Poggio alla Sala Resort op de achtergrond

Het zou toch mooi zijn als het binnenkort weer een nieuwe bestemming krijgt want nu ligt het er maar treurig en overwoekerd bij, terwijl het echt een heel mooi complex is met een prachtige villa.

Via diverse strade bianche (dat was ons ongetwijfeld op een extra schoonmaak boete van het verhuurbedrijf komen te staan) rijden we naar Montepulciano terwijl Luca ons ondertussen de diverse andere wijnmerken aanwijst. 

in de Cantina van Gattavecchi

In Montepulciano aangekomen gaan we naar de Cantina Gattavecchi, waar zich ook de locanda di Lilian bevindt, het restaurant dat is genoemd naar en wordt gerund door de Braziliaanse schoonzus van Luca. Lilian is de chef, maar natuurlijk staan er ook enkele Italiaanse koks in de keuken. Het terras zit helemaal vol maar vanzelfsprekend is er een mooie tafel voor ons gereserveerd. Voordat we echter aan tafel gaan trekt Luca een heerlijke Prosecco metodo tradizionale van Gattavecchi open en het is de bedoeling dat we even de kaart bekijken wat we willen eten en dan eerst onder het genot van een glas bubbels de Cantina gaan bekijken. Terwijl Luca bestelt, we willen natuurlijk wel overal wat van proeven dus nemen we wat schalen anti pasti, pasta en 2 soorten vleesgerechten in plaats van ieder individueel iets te bestellen, raken we echter zo geanimeerd in gesprek dat de eerste schaal al arriveert voor we er erg in hebben. Het is een selectie van 2 soorten crostini want het hele assortiment is echt een beetje te veel voor de pranzo (lunch) als we de volledige 4 gangen willen doen. Bij de anti-pasti proeven we de Rosso Toscane, want je moet altijd eenvoudig beginnen met de wijn en dan per gerecht opbouwen.

met Lucca Gattavecchi en Sylvia van der Male bij la Locanda di Lilian

 

Dit jaar bestaat de San Biaggio 500 jaar. Luca zit in het comité dat de festiviteiten organiseert en het blijkt dat de gevel van de Canonica van de San Biagio (waarin ook nog weer een klein restaurantje van het Gattavecchi concern zit) ruim 100 jaar geleden in een exacte kopie is opgenomen in het museum van Harvard. Ook in Harvard zijn er dus activiteiten en Luca heeft regelmatig contact met een professor uit Harvard die heel veel weet over marketing van musea. Eigenlijk wil hij graag een soort centrum opzetten in Montepulciano om de vele interessante lokale musea die er zijn beter op de kaart te zetten.

De Canonica van de San Biagio

Paul komt met het idee om het wellicht eerst eens in het klein te proberen door een summerschool over het onderwerp te organiseren en daarbij een aantal internationale experts uit te nodige en al snel is het idee voor de Montepulciano summerschool for local museum marketing and promotion geboren. Volgend jaar dan maar gewoon 3 maanden naar Italië?!

Paul gaat eens kijken of hij wat mensen kan uitnodigen en Luca doet aan zijn kant het zelfde. Vanzelfsprekend moet er een mooie locatie op het wijngoed gevonden worden en gaat de Osteria di Lilian het eten verzorgen en Luca de wijn. Per slot van rekening geen summerschool en wetenschap zonder goed eten en drinken.

Ondertussen hebben we ons door een schaal met Pici all’Aglione en Pici al sugo di Anatra heen gewerkt. Pici is hele dikke ronde pasta, zeg maar spaghetti maar dan veel dikker. In de Cantina wordt de handgemaakte pasta verkocht en dus ook in het restaurant op tafel gezet. In dit geval geserveerd met een rode saus met grote knoflook (aglione is een hele grote, wat zoetere knoflook die je alleen in bepaalde perioden en streken kunt krijgen) en met een saus van eend.

Beide heerlijk, hoewel ik toch altijd een lichte voorkeur voor de lichtere aglione heb, ik vind vlees sauzen, hoe lekker ook, toch al snel wat aan de machtige kant. De Nobile di Montepulciano di erbij geserveerd wordt smaakt overigens uitstekend bij beide sauzen.

Tijdens het hoofdgerecht dat bestaat uit een schaal Tagliata con peccorino e pepe verde (mooie bistecca plakjes met kaasflinters en groene peperkorrels) en Cinghiale in umido (in een saus van onder andere olijven en tomaten gestoofd Wild Zwijn) komt het gesprek weer op het onderwerp wijn. Hoe kan het anders, zeker wanneer er bij het hoofdgerecht een fantastische Nobile di Montepulciano Riserva geschonken wordt.

Luca heeft een aantal jaar geleden een nieuwe wijn in de markt gezet, de Quotidiano, een wat simpeler maar daarom niet minder lekkere wijn voor elke dag. Voor de Quotidiano wijn is een keuze gemakt uit een aantal historische onderwerpen of figuren en enkele kunstenaars hebben opdracht gekregen om er mooie etiketten voor te ontwerpen. Quotidiano betekent namelijk ook dagblad in het Italiaans en de etiketten hebben dan ook de vorm van een soort krantenartikel. Hoewel de wijn in Italië wel loopt is het toch lastig om er op de internationale markt een groter afzetgebied voor te vinden. De winkeliers blijven steeds maar vragen om het etiket met de Maserati omdat dat herkend wordt. Eigenlijk is Luca op zoek naar een aangepast concept voor de internationale markt.

Onze vriendin Sylvia probeert de wijnen van Gattavecchi en Poggio alla Sala in Nederland letterlijk op de kaart te krijgen en importeurs te vinden die de wijn in Nederland willen gaan verkopen. Voor de Quotidiano en enkele andere wijnen van Poggio alla Sala is dat weliswaar al gelukt maar de Nobiles van Gattavecchi zijn ondanks, of wellicht wel dankzij, de enorm hoge kwaliteit en daarbij behorend prijskaartje toch moeilijk in de Nederlandse markt te zetten.

Nederlanders kijken toch vooral naar de portemonnee bij het aankopen van wijn en als met al een duurdere kwaliteitswijn koopt dan gaat men graag op safe en kiest voor een bekend segment, zoals de Chianti, Barolo of Amarone. Enorm zonde wat mij betreft, want ik vind veel Chianti’s overgewaardeerd en er zijn zo ontzettend veel andere mooie Italiaanse kwaliteitswijnen.

Ondertussen is Sylvia hier in Italië ook bezig met een sommelier cursus. Wij zijn het met Luca eens dat wanneer ze echt meer wil doen in de wijnmarkt ze waarschijnlijk persoonlijk meer als promotor moet gaan optreden voor de wijn en het persoonlijker moet maken. Wellicht haar eigen wijnetiket, de Sylvietta met een goed verhaal waarom deze wijn zo geweldig is.

Het dessert dat bestaat uit een klein glaasje semifreddo en een soort variant op de tiramisu met een ander soort zachte kaas wordt begeleid door een Vin Santo, vanzelfsprekend ook uit eigen cantina.

Na de lunch moet Luca zijn zoon van anderhalf op gaan halen uit de crèche. Ondertussen worden wij even bij de San Biaggio afgezet zodat we daar een half uurtje kunnen rondkijken. We bekijken de Canonica, die werkelijk prachtig is en gaan dan de door Antonio da Sangallo ontworpen kapel bekijken. Die is werkelijk prachtig, zowel van buiten als van binnen en heeft op de kruisviering een dusdanige akoestiek dat wanneer je in je handen klapt je het geluid 20 in echo hoort, terwijl mensen die iets verderop staan het niet eens horen. Een beetje als de whispering gallery in Engeland. Dit jaar is het dus 500 jaar geleden dat de kerk werd gebouwd.

De jarige San Biaggio

Blijkbaar heeft Luca zijn zoon al weer ergens anders naartoe gebracht want als hij ons op komt halen is het kinderzitje leeg. Op weg terug naar Poggio alla Sala waar onze auto is achtergebleven komen we langs Canciano Terme waar een vriend van Luca directeur is van het Etruskisch Museum. Daar kunnen we nog wel even langs gaan. Nou ja, even. We worden eerst meegenomen naar de werkkamer van de directeur, die een enorme autoriteit op het gebied van de Etrusken blijkt te zijn en zijn tijd verdeelt tussen Canciano Terme en Milaan, waar hij een Etruskisch studiecentrum en vaste expositie aan het opzetten is. De directeur stond op het punt om te vertrekken omdat hij nog een afspraak heeft en Luca neemt ons mee naar Giordano, die de hele collectie en alle fragmenten en archeologische vondsten die het museum binnenkomen schoonmaakt, in kaart brengt en op ware grote uittekent, kasten en kasten vol met enorme uittrekbare lades met enorme folio’s met prachtige tekeningen van voorwerpen. Luca moet ondertussen nog even naar een andere afspraak en komt ons over een uurtje weer ophalen…

Giordano laat ons ook zien hoe de Etrusken hun vazen, canopen enz. maakten en ze met een zogenaamde “cilindro”, een bewerkte en uitgesneden cilinder waar je een stok door kon steken de prachtige reliëfs aanbrachten. Met een stuk klei mag ik het zelf uitproberen en wanneer ik de cilinder met een potlood over het stuk klei rol verschijnt er als het ware een meer dan 2000 jaar oud stripverhaal met helden, goden enz. Fantastisch.

Ik maak met een cilinder een Etruskisch kunstwerk

Wanneer Giordano ons meeneemt het museum in blijkt hij een geweldige bron van informatie over alle voorwerpen die zich daar bevinden. Dat niet alleen maar hij blijkt ook vrijwel alle scenes, voorbeelden en dergelijke die zich in het museum bevinden eigenhandig te hebben gemaakt. Zo zijn er diverse kopieën van voorwerpen die je mag aanraken, zodat bijvoorbeeld ook blinden een goede indruk kunnen krijgen. Er is zelf een volledig ingerichte Etruskische kamer met eetruimte waar we natuurlijk even op de foto moeten.

De rondleiding is door de thematische opzet van het museum maar vooral ook door de uitleg van Giordano enorm interessant maar uiteindelijk worden we toch wel moe. Het loopt dan ook al tegen acht uur in de avond, terwijl het museum eigenlijk om zeven uur dicht ging. Om een uur of half acht is ondertussen Luca ook weer bij de rondleiding aangesloten en piano, piano bewegen we ons toch naar het einde van de opstelling. Bij de ingang/uitgang staat de beheerder braaf te wachten en ontvangen we nog een gids die de directeur voor ons heeft achtergelaten. Luca heeft daarnaast nog een prachtig boekwerk voor Paul bij zich over de Etrusken, als we volgend jaar een Summerschool gaan organiseren moet Paul natuurlijk wel alles over de Etrusken weten.

Uiteindelijk vertrekken we dan richting Poggio alla Sala om onze auto op te pikken. Daar aangekomen is het echter groot feest en loopt iedereen in het geel groen van het Braziliaanse elftal. Brazilë is net door de kwartfinales van het WK gekomen en zoals ik al vermeld had is Lilian, de schoonzuster van Luca, een Braziliaanse. Er is dus een Samba party aan de gang met veel vrolijke muziek en geschut met de billen. 

Braziliaanse Samba Party

 Vanzelfsprekend moet er een glas gedronken worden dus krijgen we glazen witte wijn in de handen gedrukt en bewegen we wat mee op de muziek. Luca gaat ondertussen onze wijn bij elkaar zoeken want we willen een doosje Gattavecchi wijn meenemen. Kopen vanzelfsprekend maar daar wil Luca niets van weten. De wijnen zijn een cadeau om ook thuis nog eens heerlijk van deze topwijnen te kunnen genieten.

Wij hebben ondertussen al lang ons idee om vandaag nog naar Cortona te gaan laten varen en Sylvia heeft voor ons een hotelletje tegenover haar appartement in Castiglione geboekt. Daar aangekomen drinken we nog een glas wijn waar we een schaal met Toscaanse worsten en kazen bij bestellen en dan is het mooi geweest. Bovendien, de straten moeten leeg en winkels, deuren en ramen dicht want er gaat om 23:00 gespoten worden tegen de zanzare. De volgende ochtend blijkt natuurlijk dat er pas om half 2 ’s nachts gespoten is, maar het was voor ons sowieso een lange dag dus vinden we het een goed excuus om te gaan slapen. 

Buona Notte.